Yatırımcılar karar süreçlerinde finansal bilgi kaynaklarından elde ettikleri bilgileri değerlendirerek, alternatifler arasından risk ve beklentilerine bağlı olarak tercih yaparlar. Bu süreçte finansal tablolardan elde edilen bilgilerin yanı sıra makroekonomik göstergelere ve yatırım yapmayı düşündükleri sektöre ait bilgi ve verilerin de analiz edilmesi gerekmektedir.

Temel Analiz: Temel analiz veya diğer bir ifadeyle içsel değer yöntemi ekonomik, finansal ve diğer niceliksel ve niteliksel faktörleri analiz ederek bir menkul kıymetin içsel değerini belirlemeye yarayan bir yöntemdir. Söz konusu yöntemde temel varsayım menkul kıymetin her bir zaman diliminde kazandırma potansiyeline bağlı olan içsel bir değeri olduğudur.

Menkul kıymetin gelecekte kazandırma potansiyeli ise yönetim kalitesi, ekonominin ve endüstrinin durumu gibi pek çok faktöre bağlıdır. Temel analiz menkul kıymetin değerini etkileyebilecek makroekonomik, endüstriyel ve şirkete özgü (hem finansal hem de yönetimsel) tüm faktörleri değerleme sürecine dâhil etmektedir. Temel analiz üç aşamadan oluşmaktadır:

Ekonomi analizi: temel analizin ilk aşaması şirketin içinde bulunduğu ekonominin durumunu analiz etmektir. Ancak bundan önce yatırımcı global ekonomik koşulları değerlendirerek, yatırım yapmak için uygun bir zaman olup olmadığını analiz etmelidir.

Ekonomi analizinde kullanılabilecek değişkenler şunlardır:

    Gayrisafi yurtiçi hasıla

    Para politikası ve likidite

    Enflasyon

    Faiz oranları

    Maliye politikası

    Döviz kuru politikaları

    Vergi politikaları

    Teşvikler

    Uzun dönemli beklentiler

    Kısa dönemli beklentiler

Sektör analizi: ekonomi analizinin ikinci aşaması sektör analizidir. Bazı sektörler ekonomideki koşullardan bağımsız hareket edebilmekte, söz konusu sektörde yer alan şirketlerin performansı diğer şirketlere göre daha yüksek olabilmektedir. Bu bağlamda sektörlerin ekonomik gelişmelere tepkilerinin, duyarlılıklarının belirlenmesi ve ekonomik gelişmelerin endüstriler üzerindeki spesifik etkilerinin tespiti yatırımcının beklentilerinin karşılanması açısından önemlidir. Sektör analizi temelde sektörlerin mevcut durumuna ve ekonomik koşullara karşı tepkilerine odaklanan bir araştırmayı ifade etmektedir.

Şirket analizi: temel analizin üçüncü ve son aşaması şirket analizidir. Bu aşama diğer iki aşamadan farklı olarak doğrudan yatırımcının amacına uygun olan veriyi sağlayan aşamadır. Çünkü yatırımcı aslında ekonomi veya sektöre değil, şirkete yatırım yapmaktadır. Diğer iki aşama ise şirketin değerini etkileyen, diğer bir ifadeyle dolaylı etkilere sahip olan faktörleri analiz etmektedir.

Şirket analizinin iki temel bileşeni bulunmaktadır; finansal ve finansal olmayan faktörlerin analizi. Finansal olmayan faktörlerin analizinde şirketin tarihçesi, yönetim kadrosu, gelecek planları ve ar-ge faaliyetleri gibi değişkenler dikkate alınmaktadır. Finansal faktörlerin analizinde ise sayısal veriler ve teknikler kullanılarak işletmenin finansal durumu, kazançları ve kârlılık durumu gibi niceliksel değişkenleri analiz edilir.