Remittance nedir?

Her ne kadar “remittance” Türkçe’ye “havale” olarak çevrilse de aslında bildiğiniz anlamdaki havale anlamına gelmemekte. Asıl karşılığı genellikle yurtdışında çalışanların anavatanlarına gönderdiği para olarak tanımlanmaktadır. Bir anlamda gurbetçi parası da diyebiliriz. Biz bu dersin kaynaklarını kurcalarken “remittance” kavramını tam karşılayan bir Türkçe kelime bulamadık. Bazı kaynaklarda “Gurbetçi geliri” olarak tanımlanmış, biz de bazen böyle bazen de “remitans” olarak kullanacağız.

Kısacası “gurbetçi geliri” genellikle farklı ülkelerde yaşayan kişilerin uzak bir yere para transferi olarak tanımlanabilir. Çoğu durumda da kendi ülkelerine para gönderen göçmen işçileri tanımlar. Gelişmekte olan ülkelerin fon akışının en büyük kısmını, doğrudan yabancı yatırımlarına da geride bırakan gurbetçi gelirleri oluşturmaktadır. Dünya Bankası Grubu'na göre, remitans endüstrisi son yıllarda 2017'de %8,8 ve 2018'de %9,6 oranında önemli bir büyüme yaşadı.

Bazı gelişmekte olan ülkelerin ekonomileri ciddi bir şekilde remitansa bağlıdır. Göçmen işçilerin transferleri artık birçok ülke için ana gelir kaynaklarından biri haline gelmiştir. Örneğin Haiti, 2017 yılında GSYİH'nın yaklaşık %29'una karşılık gelen gurbetçi geliri aldı. Bu oran 2018'de %30,7'ye yükseldi.

Sorun

Dünya Bankası, 200 dolarlık bir havale göndermek için mevcut maliyetin %6.83 olduğunu tahmin ediyor (küresel ortalama). 2020 remitans miktarı dünya genelinde 540 milyar dolar olarak kaydedilmiş. Bu paranın %6.83’ü transfer maliyeti için harcanmış durumda, yaklaşık 4 milyar dolar.

Yüksek ücretlere ek olarak, çoğu remitans işlemi üçüncü taraf hizmetlerine ve finansal kurumlara dayanır. Birden fazla aracıya duyulan ihtiyaç mevcut sistemi oldukça verimsiz hale getirir. Ayrıca sadece hizmetlerin pahalı olması sorun değil, para transferleri günler hatta haftalar alabiliyor.

Bu bağlamda, blockchain teknolojisi remitans endüstrisine uygulanabilir ve daha verimli alternatifler sağlayabilir.

Blockchain Çözüm mü?

Blockchain remittance şirketlerinin temel amacı, gereksiz aracıları kaldırarak tüm süreci basitleştirmektir. Buradaki ana fikir, ucuz ve neredeyse anında ödeme çözümleri sunmaktır. Geleneksel hizmetlerden farklı olarak bir blockchain ağı, genellikle birkaç aracıdan geçen ve çok fazla bürokrasi gerektiren onay süreçlerine dayanmamaktadır.

Blockchain sistemi dağıtık ağ yapısıyla dünya çapında finansal işlemler gerçekleştirebilir. Geleneksel bankacılık sistemi ile karşılaştırıldığında, blockchain teknolojisi çok daha düşük bir maliyetle daha hızlı ve merkezsiz yapısıyla daha güvenilir ödeme çözümleri sağlayabilir.

Başka bir deyişle blockchain teknolojisi, yüksek ücretler ve uzun işlem süresi gibi remitans endüstrisinin karşılaştığı bazı önemli sorunları çözebilir. Ek olarak operasyonel maliyetler, aracıların sayısını azaltarak önemli ölçüde düşebilir.

Kullanım alanları

Mobil Uygulama

Birçok şirket şimdilerde yeni ödeme çözümleri sunmak için blockchain teknolojisini deniyor. Bazı mobil kripto para cüzdanları, kullanıcıların dünya çapında dijital varlıklar gönderip almasına ve kripto ve fiat para birimleri arasında hızlı bir şekilde alışveriş yapmasını sağlar.

Coins.ph birden fazla özellik sağlayan bir mobil cüzdan uygulamasının bir örneğidir. Kullanıcılar Uluslararası Para transferleri yapabilir, faturaları ödeyebilir, oyun kredisi satın alabilir veya sadece Bitcoin ve diğer kripto paraların ticaretini yapabilir. Ayrıca, bazı finansal hizmetler için banka hesabı istememekte.

Dijital platformlar

Bazı şirketler doğrudan geleneksel finansal sistemle etkileşime girebilen bir altyapı işletmektedir. Örneğin BitPesa, Afrika'da blockchain teknolojisi kuran çevrimiçi bir platformdur. 2013 yılında kurulan şirket, düşük komisyon oranları ile yüksek hızda transfer ve döviz bozdurma çözümleri sunmaktadır.

Stellar protokolü, remitans endüstrisine hizmet veren blockchain platformlarının bir başka örneğidir. Stellar 2014 yılında finansal erişimi teşvik etmek, insanları ve finansal kurumları dünya çapında birbirine bağlamak amacıyla kuruldu.

Stellar ağı, stellar lumens (XLM) adlı kendi para birimine sahip dağıtık defter olarak çalışmaktadır. Tokenleri fiat ve kripto para birimi varlıkları arasındaki küresel işlemleri kolaylaştıracak köprü para birimi olarak kullanılabilir. BitPesa'ya benzer şekilde, kullanıcılar ve finansal kurumlar stellar platformunu düşük işlem maliyetleriyle para göndermek ve almak için kullanabilirler.

Bankamatikler / ATM’ler

Mobil uygulamalar ve çevrimiçi platformların yanı sıra, ATM’lerin kullanımı dünya çapında para göndermek ve almak için ilginç bir çözüm sağlayabilir. Böyle bir yaklaşım, özellikle hala iyi bir İnternet bağlantısı veya bankacılık sistemi olmayan az gelişmiş alanlarda fayda sağlayabilir.

Bit2Me ve MoneyFi gibi şirketler, Blockchain teknolojisini ATM'lerle birleştiren yeni havale sistemleri geliştiriyorlar. Amaçları, birden fazla işlevi destekleyen ön ödemeli kartlar sunmak.

Blockchain defterlerinin ATM’lerle birlikte kullanılması, aracılara olan ihtiyacı büyük ölçüde azaltma potansiyeline sahiptir. Kullanıcıların bir banka hesabına ihtiyacı olmayacak ve ATM şirketleri muhtemelen bu süreç için küçük bir ücret talep edecektir.

Mevcut zorluklar ve sınırlamalar

Blockchain teknolojisinin remitans endüstrisine birçok avantaj sağlayabileceği açık olsa da hala önünde uzun bir gelişim süreci var.

Kripto-fiat dönüşümü. Dünya ekonomisi hala fiat para birimlerine dayanmaktadır ve kripto-fiat arasında dönüşüm yapmak her zaman kolay bir iş değildir. Çoğu durumda bir banka hesabı gereklidir. Peer to peer (P2P) işlemleri bankaya olan ihtiyacı ortadan kaldırabilir, ancak kullanıcıların parayı kullanabilmek için paralarını kriptodan fiata dönüştürmeleri gerekecektir.

Mobil ve İnternet bağımlılığı. Az gelişmiş ülkelerde yaşayan milyonlarca insan hala internete erişemiyor ve birçoğunun akıllı telefonu yok.

Düzenleme. Kriptopara düzenlemeleri hala emekleme durumunda. Ancak blockchain teknolojisinin daha da benimsenmesi, regülasyonları kesinlikle daha ileri seviyeye taşıyacaktır.

Karmaşıklık. Kripto para birimleri ve blockchain teknolojisini kullanmak teknolojiyle aşina olmayı gerektirir. Çoğu kullanıcı hala üçüncü taraf servis sağlayıcılara güvenmektedir, çünkü blockchain'i bağımsız olarak çalıştırmak ve kullanmak kolay bir iş değildir. Ayrıca, birçok kripto para cüzdanı ve borsası hala eğitim rehberlerinden ve kullanıcı dostu ara yüzlerden yoksundur.

Volatilite. Kriptopara piyasaların hacimleri görece hala düşük seviyededir. Bu yüzden de yüksek volatiliteye maruz kalmaktadır. Bu nedenle kripto paraların piyasa değeri çok hızlı bir şekilde değişebileceğinden günlük kullanım için her zaman uygun değildir. Bugünü yarını tutmayan para birimleriyle yurtdışına havale yapmak herkesin tercih edebileceği bir alternatif değildir. Ancak tether gibi (USDT) “stable coin”ler bu sorunu sorun olmaktan çıkarmaktadır.